Elsevier, 15 juni 2002
''Over tien jaar zijn wij hier de baas'', zeggen Marokkaanse jongeren in Gouda. ''En dan gooien we die kankerkoningin er ook meteen uit.''
Ze spugen op de grond. In Gouda woedt een stammenstrijd. . Het is een conflict dat jaren is ontkend. Altijd werd er gesust: met opmerkingen als ''het is een kleine groep'', ''het zijn incidenten''. De politiek had geen oren voor de zorgen van de bevolking.
Nu begint het te dagen op het gemeentehuis en politiebureau. Twee maanden geleden verschenen twee rapporten waarin voor het eerst onomwonden werd gesteld dat de problemen in Gouda vooral Marokkaanse problemen zijn. ''Ten opzichte van de Nederlandse jongeren zijn de Marokkaanse bijna zeven keer oververtegenwoordigd in de politiestatistieken,'' schrijft de Arnhemse advies- en onderzoeksgroep Beke in het rapport Jeugdcriminaliteit onder allochtonen in Gouda. Wat iedereen op straat allang tegen elkaar zei, zeggen nu ook politici, beleidsmakers en de politie.
PvdA-burgemeester Wim Cornelis (53) trad aan in november 2001. Hij was onthutst. ''Gouwenaren voelen zich niet meer veilig en daar moetje wat aan doen. Het maakt niet uit of het een objectief of een subjectief gevoel is.'' De burgemeester staat een hardere aanpak voor. De politie, die tot nu toe niet altijd hard optrad, begint met een offensief onder het motto ''respect en repressie''. Wie niet luistert, krijgt een bon. Dat is lang niet zo geweest. De politie concentreert zich intensief op zogenoemde veelplegers en leiders. Heel vaak wisten ouders niet wat hun kinderen uitspookten. Ze wisten zelfs niet eens dat hun kinderen met de politie in aanraking waren geweest. De politie gaat ook proberen overtreders met meer dan één delict op hun naam naar de rechter te sturen, zodat zij zwaarder worden gestraft. Jailmiles wordt dit spottend genoemd in de gemeenteraad. De burgemeester denkt er daarnaast over om de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst (FIOD) onderzoek te laten doen naar de verworven rijkdommen van Marokkaanse jongeren. ''Hoe kom je aan je scooter, aan je auto? Dat zijn speeltjes die status verlenen'' zegt Cornelis. En ze zeggen: "Jij bent gek, want ik verdien in een dag meer dan jij in een maand."
Het is de vraag of beleidsmakers en ordehandhavers tijdig hebben ingezien wat ze door hun onachtzaamheid hebben veroorzaakt. De Marokkaanse jongeren wanen zich nu al de baas. Gouwenaren voelen zich geïntimideerd. Ouderen durven nauwelijks meer hun huizen uit. ''We zien een ontwikkeling,'' zegt commissaris Jaco van Hoorn (40), plaatsvervangend districtschef van Gouwe Dssel. ''Een groeiend aantal Marokkaanse jongeren gedraagt zich steeds grimmiger. Ze schelden, spugen en provoceren.'' Als de Vrijgemaakte Gereformeerde Kerk uitgaat, worden leden aangevallen door Marokkanen die rondhangen bij de skatebaan naast de kerk.
In drie wijken zijn Marokkaanse jeugdbendes actief. Ze breken in, halen auto's leeg en handelen in drugs. In de afgelopen vier maanden werden in Gouda 180 inbraken gepleegd en 931 auto's opengebroken. Dat is veel voor een gemeente van 72 duizend inwoners. Ook hangen Marokkanen, niet per se als bende, op straat rond. Ze intimideren voorbijgangers, gooien ruiten in en maken lawaai tot diep in de nacht. Bewoners die durven te klagen, worden geïntimideerd. Honden worden met stenen bekogeld.
''Ik laat ze maar begaan,'' zegt Engel Oskam (56). Ze woont dertig jaar in Korte Akkeren, een wijk met 19 procent Marokkaanse bewoners. Voor haar deur is een wijkcentrum waar ongeveer elke week de ruiten worden ingegooid. ''Ik ben niet bang op straat, want ik heb net zo veel recht op de stoep als ieder ander.'' Maar ze zegt nooit wat tegen de Marokkaanse jongens voor haar deur. ''Dan gooien ze een steen door mijn ruit.''
Ook de politie wordt bedreigd. ''We weten waar je kinderen op school zitten,'' zeggen ze als een agent ze aanspreekt op hun wangedrag. Politieauto''s worden gesloopt. Niet alle agenten zijn onder de indruk. ''Als ze me bedreigen, doe ik gewoon aangifte,'' zegt hoofdagent Tristan Brouwer.
De Zuid-Hollandse provinciestad heeft een relatief kleine, maar prominent aanwezige Marokkaanse gemeenschap: 5300 Marokkanen. De helft is jonger dan 24 jaar en dat is precies de groep die het meest in aanraking komt met de politie. Ze zijn gefrustreerd, mogen alles, kansen genoeg , maar ze willen niets. Ze uiten hun onvrede in vernielzucht en intimidatie. Ook andere steden kennen het probleem van groepen jonge allochtonen die de straat terroriseren. Bestuurders en ordehandhavers zijn onmachtig.
Demissionair D66-minister van Integratie en Grotestedenbeleid Roger van Boxtel (D66) wees onlangs zestien gemeentes aan die op extra steun mogen rekenen bij bestrijding van deze allochtone overlast. Naast Gouda zijn dat Alkmaar, Almere, Amersfoort, Capelle aan den IJssel, Delft, Hoorn, Lelystad, Nieuwegein, Purmerend, Roosendaal, Spijkenisse, Vlaardingen, Zaanstad en Zoetermeer.
De politiek heeft lang gehoopt dat de problemen vanzelf zouden verdwijnen. De afgelopen tien jaar stelde Antoon Wassenaar (65) van Gemeentebelangen Gouda de Marokkaanse problemen aan de orde in de gemeenteraad. Hij was de enige. Al eind jaren tachtig zag hij Marokkaanse jongeren ontsporen. In 1998 voerde hij campagne met de slogan ''Gedogen, een teken van zwakte''.
Als hij het woord nam in de raad, verliet de PvdA-wethouder Gea Gravensteijn-Witvoet de zaal omdat zij niet naar ''racistisch geklets'' wilde luisteren. Ook buiten de raadszaal wordt zijn kritiek niet door iedereen op prijs gesteld. Op bijeenkomsten wordt hij uitgescholden voor ''teringlijer'' en bespuugd. Soms wordt hij tot aan zijn huis achtervolgd.
De ''multiculturele samenleving'', het is allemaal prachtig, vindt hij. ''Maar ik kan geen respect hebben voor iemand die mijn vrouw een ***** noemt,'' zegt Wassenaar. ''En hoe komt een kind van 10 erbij om tegen mij te zeggen dat ze ons allemaal in de oorlog hadden moeten afmaken?'' Zijn vrouw zegt: ''Ik hoop dat er niks gebeurt met ons in de flat.'' Als Wassenaar dagen later met de Elsevier-fotograaf een rondje rijdt door de wijk Oosterwei, wordt zijn auto klemgereden door drie auto's met Marokkanen.
Het ongenoegen onder de autochtone bevolking groeit. Elke dag krijgt Wassenaar post en telefoontjes van verontruste Gouwenaren. Ze geloven niet meer in het zoveelste ''buurtpreventieproject'' . En ze zijn verongelijkt: wel subsidie voor het Marokkaanse inloophuis, en niet voor de zangvereniging. Bij de laatste verkiezingen steeg Gemeentebelangen van één naar vijf zetels. Het is nu de vierde partij in Gouda, na CDA, VVD en PvdA, die alle drie zes zetels hebben. Wassenaar krijgt geen plek in het college.
De sfeer in Gouda is in sommige wijken grimmiger dan in landelijk bekende probleemwijken in Amsterdam en Rotterdam.
Oosterwei, ''Klein Marokko'' in de volksmond, is voor meer dan een kwart Marokkaans. Het beeld van de wijk is dat van portiekflats, wasgoed en schotels op de balkons. De deuren zijn kaal. Onlangs sloot weer een Nederlandse winkelier zijn nering. Vrijwel alle middenstand in de wijk is nu Marokkaans.
Elsevier, 15 juni 2002
Geen opmerkingen:
Een reactie posten